Medio 2020 moet volgens planning de productie van kruiden & specerijen, droge soepen en maaltijdmixen in de nieuwe fabriek van Euroma in Zwolle up-and-running zijn. De eerste productie is opgestart. De komende maanden wordt er nog hard gewerkt om de productieprocessen verder te valideren en certificeren. Sinds half december 2019 is het nieuwe QC-laboratorium operationeel. Een team van vier analisten voert er een breed pakket aan chemische en fysische analyses uit.
Neem thuis in de keuken eens een duik in de lade met kruiden of inspecteer het kruidenrekje: geheid dat je er potjes vindt met de merknaam Euroma op het etiket. Zeker ook bij die mooi glimmende vierkante blikjes specerijenmelanges die in samenwerking met sterrenkok Jonnie Boer zijn samengesteld. Die alomvertegenwoordigheid in onze keukens is niet onlogisch als je bedenkt dat Euroma tot de grote Europese spelers behoort op het gebied van kruiden en specerijen. Toch gaat het bij wat je gebruikt in de keuken maar over een kleine tien procent van wat het bedrijf aan kruiden en specerijen produceert. Het leeuwendeel wordt in de vorm van op kruiden en specerijen gebaseerde smaakoplossingen (zoals kruidenmengsels, sauzen, dressings, soepen en textuuroplossingen) aan vooraanstaande internationale voedingsmiddelenbedrijven geleverd, die ze verwerken in een breed assortiment producten. Sinds de overname van branchegenoot Intertaste door Euroma, in 2018, is het bedrijf marktleider in Nederland en bekleedt Euroma een top 3-positie in Europa.
Een belangrijke stap in de groeiambities van Euroma is de bouw van een nieuwe productielocatie in Zwolle, waar tevens het hoofdkantoor, het innovatiecentrum en het QC-laboratorium zijn ondergebracht. In de stateof- the-art fabriek wordt de volledige ‘droge’ productie van kruiden, specerijen, soepen en sauzen gecentraliseerd, die voordien plaatsvond op drie locaties van Euroma (Wapenveld) en Intertaste (Puttershoek en Utrecht). De ‘niet-droge’ productie van houdbare vloeibare smaakoplossingen en koelverse vloeibare producten blijft in Nijkerk respectievelijk Schijndel.
Slag in kwaliteit
Met de nieuwe productielocatie in Zwolle maakt Euroma een geweldige slag als het gaat om kwaliteitsbewaking. Met de moderne installaties voldoet het bedrijf aan de hoogste standaarden. Bovendien is de kans op menselijke fouten gereduceerd, omdat processen van verzamelen en mengen van ingrediënten vrijwel volledig zijn geautomatiseerd. Door alle goederen te scannen is de kans op kruisbesmetting van allergenen sterk afgenomen.
Onbehandelde en behandelde grondstoffen, allergeenhoudende producten en producten zonder allergenen worden strikt van elkaar gescheiden gehouden. Die zonering geldt voor het hele proces, vanaf de ontvangst als grondstof tot aan de verwerking in aparte silo’s en separate opslag in het magazijn. Voor kruiden en specerijen geldt een bijzondere aanpak. Omdat deze producten onbehandeld binnenkomen, worden ze in een apart magazijn opgeslagen. Vervolgens ondergaan ze een uitgekiende stoombehandeling die ervoor zorgt dat aanwezige micro-organismen worden afgedood. Deze stoomtechnologie is ruim twintig jaar geleden door Kees den Uijl, business development manager bij Euroma, specifiek ontwikkeld voor de behandeling van kruiden en specerijen. Inmiddels is dit verheven tot norm in de sector voor het decontamineren van kruiden en specerijen. Het Euroma Prima Pura systeem van stoombehandelen is op de nieuwe productielocatie verder verbeterd en verfijnd. Zo is het nu mogelijk om na de stoombehandeling direct op maat inline te malen en te verpakken, zodat het geautomatiseerde proces van grondstof naar eindproduct zich in een volledig gesloten systeem afspeelt.
‘Quality control officer’ Petra Nijenhuis werkt sinds half december 2019 in het nieuwe QC-laboratorium van de productielocatie van Euroma in Zwolle. Samen met haar collega’s heeft zij bij de inrichting gekozen voor labmeubilair van Köttermann.
Naast labmeubilair zijn ook de Exploris zuurkasten door Köttermann geleverd. Labcoördinator Bas Schasfoort gebruikt ze voor enkele testen alsmede voor persoonsgevaarlijke werkzaamheden als het afwegen van vluchtige stoffen.
De keten onder controle
Het bewaken van de kwaliteit is niet beperkt tot de fabriek, maar strekt zich uit ‘van bron tot bord’. “Kruiden en specerijen komen van over de hele wereld. Om te borgen dat we niet te maken krijgen met voedselfraude, zoals adulteratie (het toevoegen van goedkopere en onzuivere grondstoffen), gaan we voor langdurige samenwerkingen met kwalitatief hoogwaardige leveranciers. We hebben met hen vastgelegd aan welke specificaties de grondstoffen moeten voldoen. Deze worden altijd met een COA (‘certificate of analysis’) geleverd. Om exact te weten wat er in de keten gebeurt met grondstoffen vanaf het land van origine maken we ook gebruik van ‘supply chain mapping’, waarbij we het volledige traject van grondstoffen in kaart brengen. Bovendien hebben we altijd een actueel beeld van mogelijke risico’s aan de hand van databases waarin nationale overheden melding maken van kritische producten en mogelijke vormen van adulteratie”, vertelt Marijke Zandbergen, directeur QESH bij Euroma.
Doorkijkje in het QC-lab vanaf het gedeelte waar de monsterontvangst en -voorbereiding plaatsvindt.
Ingangscontrole
Naast de hierboven geschetste maatregelen om de kwaliteit van de grondstoffen vóór binnenkomst zo goed als mogelijk te borgen, is er vanzelfsprekend nog een extra slot op de deur in de vorm van ingangscontroles op authenticiteit en samenstelling. Deze worden deels door het QC-laboratorium uitgevoerd, en deels door externe laboratoria. “Alles op het gebied van voedselveiligheid besteden we uit. Procescontroles en analyses die geen accreditatie vergen doen we in ons eigen QC-lab”, vertelt labcoördinator Bas Schasfoort. Waar de analyses op pesticiden en zware metalen al langer werden uitbesteed, gebeurt dit voor de microbiologische analyses sinds 2018 “Dergelijke analyses moeten door een geaccrediteerd laboratorium worden uitgevoerd. Voor een relatief klein team als de onze –we werken met vier analisten– is het moeilijker om de specifieke expertise voor dergelijke vakgebieden up-to-date te houden. Bovendien is er veel werk gemoeid met het verkrijgen en behouden van de accreditatie.
Door deze analyses uit te besteden, kunnen we ons concentreren op de chemische en fysisch-chemische testen, waar we mede door de uitbreiding van ons productenpakket met droge producten voor onder andere soepen en sauzen, steeds meer werk aan hebben”, vult zijn collega ‘quality control officer’ Petra Nijenhuis aan. Voorbeelden van chemische en fysische analyses zijn die op smaakgehalte, vochtgehalte, kleur(intensiteit), fijnheid, stortgewicht en drooggewicht. Specifiek voor productie worden de stromingseigenschappen van een product vastgesteld. De viscositeit is namelijk bepalend voor het gemak en de snelheid waarbij een product door de menger gaat. Een andere belangrijke analyse voor productie is de potentiometrische chloride titratie. Aan de hand van deze titratie kan worden vastgesteld of het product homogeen is.
Waar mogelijk is opbergruimte gerealiseerd.
Overzichtelijke labruimte
Waar het laboratorium in Wapenveld gescheiden was in een gedeelte voor de chemische analyses, en een deel voor de microbiologie (met ook daarin weer een scheiding tussen pathogenen en de ‘gewone’ bepalingen) is in Zwolle gekozen voor één overzichtelijke ruimte. Dat heeft volgens Petra verschillende voordelen: “Je weet veel beter van elkaar wat je aan het doen bent en je kunt gemakkelijker een vraag stellen of je collega’s een helpende hand bieden. Die korte communicatielijnen maken dat we nog meer dan in Wapenveld als een team werken. Daar zat je toch meer in hokjes: bij microbiologie of bij chemie. Weliswaar heeft nu binnen chemie ook iedereen wel zijn eigen specialiteit, maar we kunnen alles van elkaar overnemen als dat nodig is.”
Teamwerk was ook leidend voor de inrichting van het nieuwe laboratorium. “We zijn begonnen met een inventarisatie van welke analyses we gaan uitvoeren en die verdeeld over het laboppervlak in Zwolle. Daarna zijn we op zoek gegaan naar een leverancier voor het labmeubilair en de zuurkasten. Die vonden we in de firma Köttermann, waarbij met name de uitstraling van het meubilair en de degelijke constructie ervan ons aanspraken. Om dat beeld te toetsen hebben we nog een aantal laboratoria bezocht die door Köttermann zijn ingericht. Ook hebben we de gebruikers gevraagd naar hun ervaringen en tips voor de labinrichting, bijvoorbeeld hoe je tussenruimtes efficiënt kunt invullen en waar je je opbergruimtes het beste kunt plannen (boven de labtafels is erg handig!). Die bezoeken versterkten ons positieve beeld en vervolgens is in overleg met Köttermann de definitieve indeling gemaakt. Hierbij is ook rekening gehouden met de looppatronen en de routering van de monsters, die deels uit het magazijn voor de ingangscontrole komen, en deels uit de fabriek”, vertelt Bas.
Het uiteindelijke resultaat is een overzichtelijke, frisse ruimte waar meer dan voldoende plek is voor de monsterontvangst en -voorbereiding, en om de analyses uit te voeren. Daarbij zijn er ook nog werkplekken voor het uitwerken van resultaten en het administratieve deel van het QC-werk. Ten tijde van het bezoek van LabVision was het laboratorium een kleine maand in bedrijf, waarbij tot aan de validatie en certificering van de productie monsters uit zowel Wapenveld –waar de productie nog steeds doorloopt– als Zwolle worden geanalyseerd. “Dat is best wel een uitdaging, maar alles loopt heel soepel, niet in de laatste plaats door de manier waarop ons lab is georganiseerd en ingericht. Het gegeven dat we twee dagen na de verhuizing uit Wapenveld volledig up-and-running waren, spreekt wat dat betreft boekdelen!”, besluit Petra enthousiast.